12:00:00
06/01/2016
Trắc địa hay còn gọi là trắc đạc, là một ngành khoa học về đo đạc và xử lý số liệu đo đạc địa hình và địa vật nằm trên bề mặt Trái Đất.
Ads: máy toàn đạc
Ads: máy thủy bình laser
Ads: máy đo khoảng cách laser
Ads: máy toàn đạc
Ads: máy thủy bình laser
Ads: máy đo khoảng cách laser
Wordnet (2011) thì trắc địa là một phân nhánh của địa chất học nghiên cứu hình dạngcủa Trái Đất và xác định chính xác vị trí địa lý của các điểm.
Webster (2011) thì trắc địa là một phân nhánh của toán học ứng dụng. Bằng việckhảo sátvàđo đạc, trắc địa xác định hình thể và diện tích của một vùng rộng lớn trên bề mặt Trái Đất; hoặc xác định hình dạng và kích thước của quả đất; hay khảo sát số liệu vềđộ congcủatrái đất;cũng như đo đạc các đường ranh giới hoặccácđườngbờ biển dài.
Wikipedia (2011) thì trắc địa hay còn gọi là trắc đạc, là một ngành khoa học về đo đạc và xử lý số liệu đo đạc địa hình và địa vật nằm trên bề mặt Trái Đất. Trắc địa là đo đạc vị trí tọa độ (kinh độ, vĩ độ, cao độ), hình dạng, kích thước, phương hướng của địa hình mặt đất và địa vật nằm trên mặt đất.
Nguyễn Quang Tác (1998) thì trắc địa là môn khoa học về trái đất. Nó nghiên cứu hình dạng, kích thước và bề mặt tự nhiên của Quả đất, nghiên cứu vị trí không gian và các yếu tố tự nhiên như địa hình, thủy văn, thực vật… cũng như những công trình nhân tạo như thành phố, đô thị, các khu công nghiệp và các công trình kinh tế quốc phòng khác.
Nhờ quá trình đo đạc trên mặt đất, qua xử lý số liệu, ta có thể lập được bản đồ, bình đồ, biểu diễn được thực địa, lặp được các mặt cắt… Như vậy, có thể nói, trắc địa là môn khoa học về các phương pháp, phương tiện đo đạc và xử lý số liệu nhằm xác định hình dạng, kích thước của các đối tượng đo phục vụ cho mục đích nghiên cứu khoa học, đáp ứng cho các ngành kinh tế quốc dân và quốc phòng.
Bùi Quang Tuyến và ctv (2005) thì trắc đạc là môn khoa học về Trái Đất có nhiệm vụ xác định hình dạng và kích thước của Quả Đất và thể hiện một phần bề mặt Trái Đất dưới dạng bản đồ, bình đồ mặt cắt…
Nguyễn Xuân Hoàn (2007) trắc địa là một khoa học nghiên cứu hình dạng, kích thước Trái Đất và biểu diễn bề mặt Trái Đất dưới dạng bình đồ hoặc bản đồ. Ngoài ra, trắc địa còn giải quyết hàng loạt các đề trong đo đạc các công trình: thủy điện, thủy lợi, xây dựng…
Theo tiếng Hy Lạp thì thuật ngữ “trắc địa” có nghĩa là sự “phân chia đất đai”. Với ý nghĩa đó, chứng tỏ trắc địa đã ra đời từ rất sớm. Sự phát triển của nền sản xuất xã hội đòi hỏi trắc địa ngày càng phải đề cập đến nhiều vấn đề, khái niệm “trắc địa” cũng vì thế có nghĩa rộng hơn.
Có thể hiểu “trắc địa” là môn khoa học về các phương pháp, phương tiện đo đạc và xử lý số liệu nhằm xác định hình dạng kích thước Trái Đất; thành lập thành lập bản đồ, bình đồ, mặt cắt địa hình phục vụ xây dựng các công trình kỹ thuật, đáp ứng yêu cầu của các ngành kinh tế quốc dân và quốc phòng.
Nhiệm vụ chính của trắc địa là tiến hành đo đạc các yếu tố cần thiết như góc, cạnh, độ cao; tính toán xử lý số liệu và thể hiện chúng dưới dạng bình đồ, bản đồ, mặt cắt… Trắc địa tham gia giải quyết nhiều bài toán ứng dụng trong quá trình khảo sát, quy hoạch, thiết kế, xây dựng và sử dụng mọi công trình kinh tế, quân sự.
Khi thiết kế, quy hoạch và xây dựng công trình trước hết cần có các tư liệu về mặt bằng khu vực, đây là cơ sở không thể thiếu được đối với các nhà quy hoạch, kiến trúc và xây dựng. Sau đó, các công trình thiết kế trên bản vẽ sẽ được chuyển ra thực địa bằng những phương pháp và máy móc trắc địa.
Vì thế, các nhà quy hoạch, kiến trúc và xây dựng cũng cần được trang bị những kiến thức nhất định về bình đồ, bản đồ, nững hiểu biết về dụng cụ và phương pháp đo đạc cơ bản trong trắc địa để ứng dụng trong thiết kế, xây dựng và sử dụng công trình.
Để thực hiện nhiệm vụ của mình, trắc địa phải tiến hành đo đạc mặt đất. Công tác đo đạc thực chất quy về đo một số các yếu tố cơ bản như: góc, cạnh, chiều cao... Với mục đích đo đạc hiệu quả và chính xác, trắc địa đã nghiên cứu ứng dụng các phương pháp trong đo đạc.
Quá trình đo luôn tồn tại các sai số ảnh hưởng tới độ chính xác kết quả đo. Để nhận được các trị đo xác suất nhất và biểu diễn chúng dưới dạng bản đồ, bình đồ và mặt cắt địa hình thì cần phải xử lý số liệu đo. Kiến thức trắc địa cùng với toán học, xác suất thống kê, tin học là những công cụ quan trọng để thực hiện việc xử lý số liệu.
Phương tiện đo là một trong những điều kiện quan trọng để đo đạc chính xác và hiệu quả. Với sự phát triển mạnh mẽ của các ngành khoa học như quang học, cơ khí chính xác, điện tử, tin học đã chế tạo ra các thiết bị đo hiện đại như toàn đạc điện tử, thủy chuẩn điện tử, máy định vị GPS. Máy móc, thiết bị đo đạc hiện đại cùng với công nghệ tiên tiến thực sự là cuộc cách mạng sâu rộng của ngành trắc địa, mở ra khả năng không chỉ nghiên cứu đo đạc vẽ bản đồ trên bề mặt Trái Đất, dưới lòng đại dương mà còn không gian ngoài Trái Đất.
Trong đời sống thực tiễn, trắc địa là một ngành điều tra cơ bản, cung cấp tài liệu ban đầu cho nhiều ngành khác nhau như: nông nghiệp, lâm nghiệp, xây dựng, thủy lợi…
Trắc địa là một ngành khoa học liên quan chặt chẽ với toán học, vật lí học, địa lý học, địa chất, địa mạo, thiên văn, viễn thám, tin học…
Toán học cung cấp cho trắc địa những phương pháp xây dựng các thuật toán để giải các bài toán trên mặt cầu và mặt quy chiếu toạ độ phẳng. Toán học cung cấp những công cụ để nghiên cứu xử lý các kết quả đo và đánh giá độ chính xác của các số liệu trắc địa thu được.
Vật lý giúp trắc địa giải quyết mô hình trọng trường trái đất, mô hình vật lý bầu khí quyển bao quanh Trái Đất. Vật lý cung cấp cho trắc địa những nguyên lý chế tạo các máy móc đo đạc quang học, đo đạc điện tử, các máy chụp ảnh, đo ảnh.
Khoa học địa chất, địa mạo giúp các nhà trắc địa hiểu rõ bản chất của đất đai, quy luật địa mạo, địa hình. Địa lý học nghiên cứu các hiện tượng tự nhiên, kinh tế - xã hội, nguồn gốc của chúng những mối quan hệ tương quan và sự phân bố của chúng trên mặt đất. Đó chính là cơ sở để phản ánh đúng đắn các đối tượng và các hiện tượng trên bản đồ.
Sự phát triển của điện tử - tin học và máy tính kỹ thuật số đã đem lại khả năng tự động hoá cao cho trắc địa bản đồ. Các máy móc thiết bị hiện đại được sử dụng rộng rãi ngày nay như máy đo dài điện tử (DEM), máy toàn đạc điện tử, thiết bị định vị toàn cầu (GPS), thiết bị công nghệ đo ảnh - viễn thám, công nghệ thông tin địa lý, máy in số…
Máy tính và các phần mềm chuyên dụng dã giúp ngành rtrắc địa xử lý nhanh chóng và cính xác toàn bộ số liệu, thành lập và lưu trữ bản đồ dưới dạng số, tạo điều kiện thuận lợi để tích hợp và sử dụng hợp lý các thông tin.
DỰ ÁN ĐÃ TRIỂN KHAI
