Mới đây TR-85 M1 Bizonul đại diện cho lực lượng tăng thiết giáp của Romania đã đánh bại 8 trong 11 xe tăng chiến đấu chủ lực M1A1 Abrams của Mỹ trong một cuộc tập trận có lực lượng vũ trang từ 14 quốc gia thành viên NATO tham gia ở một khu vực gần thị trấn Hohenfels (Bavaria, Đức), đã không những gây sốc cho các kíp lái xe tăng Mỹ, mà còn khiến các chuyên gia đặc biệt chú ý. Cùng tìm hiểu thêm về loại xe tăng “độ” của Romania này để hiểu tại sao nó có thể giành chiến thắng như vậy.
2 xe Romania TR-85M1 phía rìa bên phải ảnh, các xe còn lại là M1A1 Abrams của Mỹ, trong một buổi tập.
TR-85 M1 còn được gọi là Bizonul (Bò Bi-dông), là xe tăng chiến đấu chủ lực của Romania. Bắt đầu được chế tạo từ năm 2009, xe là bản nâng cấp mới nhất của TR-85 với nhiều cải tiến. TR-85 gần như giống hệt xe T-54/55, có tin Romania từng mua của Liên Xô cũ khoảng 700 chiếc T-54/55 đầu những năm 1970. Quân đội Rumani đang sử dụng thường xuyên khoảng trên 300 xe tăng chủ lực TR-85M1.
TR-85 M1 được tăng cường tính năng bảo vệ của giáp thân xe so với TR-85. Xe có một tháp pháo lớn có hình dạng như tháp hình chỏm cầu của TR-85 được “nối” thêm một phần tháp hình hộp chữ nhật vào phía sau. Tháp pháo mới này được bổ sung giáp thụ động ở phía trước. Xe được trang bị thiết bị cảnh báo bị chiếu xạ laser, hệ thống bảo vệ NBC (sinh-hóa-phóng xạ)và hệ thống chữa cháy tự động, và sử dụng một hệ thống treo thủy lực (hydropneumatic) mới.
Tuy đã được nâng cấp với công nghệ và kỹ thuật nước ngoài, chuyên gia phương Tây vẫn đánh giá thấp TR-85 M1 Bizonul, vì thiết bị điện tử - ngắm bắn pha trộn và chắp vá, pháo nòng rãnh xoắn 100mm nạp đạn bằng tay bị coi là yếu so với pháo 120-125mm trên xe tăng hiện đại phương Tây. Hệ thống giáp bảo vệ cũng yếu hơn nhiều, thiếu giáp ERA.
Trọng lượng của TR-85M1 tăng lên đến 50 tấn (TR-85 chỉ hơn 40 tấn chút ít), dù sử dụng động cơ diesel loại mới 8VS-A2T2M (Đức chế tạo) công suất 860 mã lực, nhưng xe cũng chỉ đạt tốc độ tối đa 60km/h. Tính theo tỉ số sức mạnh động cơ trên trọng lượng xe, thì chỉ ở mức 17 mã lực/tấn, bị đánh giá là thấp so với xe tăng chiến đấu chủ lực hiện đại.
Sự kiện TR-85 M1 đánh bại xe tăng chiến đấu chủ lực hiện đại M1A1 Abrams của Mỹ đã cho thấy 2 điểm cốt yếu. Thứ nhất, thiết bị hiện đại trên xe tăng hiện đại vẫn chưa thay thế được khả năng chiến đấu thuần thục và kinh nghiệm của kíp lái. Thứ hai, việc nâng cấp các hệ thống vũ khí cũ một cách phù hợp vẫn đảm bảo được khả năng chiến đấu hiện đại, mà vẫn tiết kiệm được khá nhiều chi phí.
Thiết bị điện tử "tầm tầm" của phương Tây trên tăng TR-85 M1 gồm thiết bị điều khiển hỏa lực Ciclop-M có máy tính đường đạn thế hệ thứ 3. Ngoài ra, pháo chính còn được trang bị hệ thống ổn định 2 trục, giúp cải thiện độ chính xác khi bắn và giảm thời gian khóa mục tiêu.
Có nguồn tin cho rằng Ciclop-M đảm bảo khả năng tiêu diệt đến 95% mục tiêu ở khoảng cách dưới 2.000 mét, trên 75% mục tiêu ở khoảng cách từ 2.000-3.000 mét. Ngoài ra, máy tính của Ciclop-M còn giúp ngắm bắn chính xác mục tiêu cách 6km với đạn liều nổ cao (HEAT) OF-421, hoặc 5km với đạn xuyên động năng BM-421VN.
Pháo thủ được trang bị kính ngắm tích hợp thêm
máy đo khoảng cách laser, tại tháp pháo phía trên nòng pháo còn được trang bị một hệ thống quan sát ảnh nhiệt thụ động. Chỉ huy quan sát mục tiêu (một cách độc lập so với pháo thủ) bằng kính ngắm toàn cảnh EC2 -55R, cùng một hệ thống thiết bị ảnh nhiệt thế hệ 2 do hãng Sagem (Pháp) chế tạo.
TR-85 M1 được trang bị pháo chính 100mm rãnh xoắn, pháo có tốc độ bắn từ 4-7 viên/phút, cơ số đạn pháo mang theo lên đến 41 viên.
Đặc biệt, Romania đã hợp tác với Israel để sản xuất loại đạn xuyên giáp động năng cao (APFSDS) BM-421VN, có thể xuyên giáp cán đồng nhất có độ dày hơn 300mm ở khoảng cách hơn 4.000 mét.
Trang bị vũ khí phụ bao gồm súng máy đồng trục 7,62 mm và súng máy 12.7 mm gắn trên nóc tháp pháo.
Xe có một tổ lái 4 người, gồm chỉ huy, xạ thủ, người nạp đạn và lái xe.
TR-85M1 cũng được trang bị ống phóng đạn khói để ngụy trang. Nhưng rõ ràng khả năng phòng vệ của tháp pháo yếu, đặc biệt là ở phía hai bên và phía sau.
Xe tăng TR-85 M1 duyệt binh trên một đường phố ở thủ đô Bucharest, Romania.
Một phiên bản mới, tạm gọi là TR-85M3 - đang được phát triển, sẽ được trang bị động cơ mạnh mẽ hơn, có pháo cỡ nòng 120 - 125 mm, cũng như cải tiến giáp và hệ thống điện tử hiện đại hơn.
