Trong những năm gần đây các dự án xây dựng nhà cao tầng được triển khai rộng rãi tại Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh và các thành phố lớn khác trong cả nước. Tại Hà Nội có thể kể ra nhiều khu đô thị mới tập trung với nhiều chung cư cao tầng như Định Công, Linh Đàm, Trung Hoà – Nhân Chính, Mỹ Đình vv… với nhiều toà nhà đẹp, chất lượng tốt. Tuy nhiên cũng cần thấy rằng trong khi độ cao của các toà nhà cao tầng trên thế giới đã đạt đến 400 – 500m thì ở Việt Nam chiều cao cua các nhà cao tầng mới chỉ đạt xấp xỉ 100m với số tầng < 40. Điều đó nói lên rằng việc xây dựng nhà cao tầng ở nước ta mới chỉ ở giai đoạn đầu. Chính vì vậy chúng ta còn rất nhiều bỡ ngỡ trong thiết kế, thi công, sản xuất vật liệu vv… và công tác trắc địa cho thi công các toà nhà cao tầng cũng nằm trong tình trạng đó.
Trước đây khi chúng ta chưa xây dựng các nhà cao tầng nên vai trò của công tác Trắc địa cũng mờ nhạt và chưa được coi trọng đúng mức. Chính vì vậy nên khi triển khai một cách rộng rãi các dự án xây dựng nhà cao tầng chúng ta chưa xoay xở kịp với tình hình.
Qua việc giám sát thi công một số nhà cao tầng tại địa bàn thành phố Hà Nội chúng tôi thấy nổi lên một só vấn đề sau đây:
Đại đa số các cán bộ kỹ thuật làm công tác Trắc địa trong thi công xây dựng nhà cao tầng chưa được đào tạo theo đúng yêu cầu cần thiết. Có nơi sử dụng công nhân Trắc địa lâu năm, có nơi sử dụng cán bộ trung cấp kỹ thuật, có nơi sử dụng kỹ sư mới ra trường chưa có kinh nghiệm trong công tác Trắc địa cho thi công các công trình, không đúng chuyên ngành thậm chí có nhiều đơn vị không hề có kỹ sư Trắc địa đến lúc trúng thầu thi công xây dựng nhà cao tầng mới đi thuê cán bộ đo đạc mà không hề biết cán bộ mình thuê am hiếu như thế nào về Trắc địa, am hiểu như thế nào về Trắc địa cho thi công nhà cao tầng.
Một số đơn vị thi công đã có chú ý đến trang bị máy móc khá hiện đại cho lĩnh vực Trắc địa nhưng nhìn chung khâu đầu tư thiết bị hiện chưa được các nhà thầu chú ý một cách thích đáng. Qua theo dõi rất nhiều đơn vị thi công nhà cao tầng cho thấy:
+ Khoảng 70% số đơn vị vẫn còn sử dụng thiết bị cũ, lạc hậu không đáp ứng được độ chính xác của công tác Trắc địa cho thi công nhà cao tầng
+ Hầu như không có một nhà thầu nào được trang bị đủ các máy nóc chuyên dùng cho thi công các nhà cao tầng.
+ Quy định có tính pháp quy của Bộ về quy trình nghiệm thu đánh gia chất lượng kích thước hình học và các dịch chuyển của nhà cao tầng
Do chưa có các văn bản này nên dẫn đến nhiều vấn đề rất phức tạp trong công tác Tư vấn giám sát, lập đơn giá dự toán cho công việc này đặc biệt là khâu đánh giá chất lượng quan sát dịch chuyển của nhà cao tầng.
Tóm lại về thực trạng công tác Trắc địa cho thi công nhà cao tầng ở nước ta hiện nay còn rất nhiều vấn đề bất cập. Những vấn đề này đã gây ra rất nhiều sai sót trong thi công xây dựng nhà cao tầng và đã có những đơn phải trả giá rất đắt về tình trạng này.
Nội dung các công tác trắc địa cho thi công nhà cao tầng
Nhiệm vụ chính của công tác Trắc địa cho thi công nhà cao tầng là đảm bảo cho nó được xây dung đúng vị trí thiết kế, đúng kích thược hình học và điều quan trọng nhất đối với nhà cao tầng là đảm bảo độ thẳng đứng của nó. Theo quy định của TCXDVN 3972-85 thì độ nghiêng của các toà nhà cao tầng cho phép là H/1000 (H là chiều cao của toà nhà) nhưng không được vượt quá 35mm. Đây là một yêu cầu rất cao và để thực hiện được yêu cầu này cần phải thực hiện các giải pháp kỹ thuật Trắc địa đồng bộ.
Để có thể hình dung một cách nhanh chóng các nội dung của công tác Trắc địa cho thi công nhà cao tầng chúng tôi xin trình bàt dưới đây toàn bộ qui trình công nghệ của công tác Trắc địa cho thi công nhà cao tầng.
Các máy móc trắc địa cho thi công nhà cao tầng
Để thực hiện các công tác trắc đạc cho thi công xây dựng nhà cao tầng hiện nay chúng tôi khuyến cáo các đơn vị nên sử dụng các loại thiết bị sau đây:
- Máy toàn đạc điện tử (Totalstation)
+ Công dụng của máy toàn đạc điện tử
● Đo vẽ bản đồ địa hình
● Thành lập lưới khống chế mặt bằng
● Triển khai các bản vẽ thiết kế ra hiện trường
● Truyền toạ độ từ mặt bằng cơ sở lên các tầng
● Kiểm tra các kích thước hình học của toà nhà
● Kiểm tra độ nghiêng của toà nhà, độ phẳng của các bức tường
● Tính năng kỹ thuật của một số loại máy toàn đạc điện tử chủ yếu
● Trong điều kiện không có các máy toàn đạc điện tử thì có thể sử dụng các máy kinh vĩ quang cơ hoặc kinh vĩ điện tử và thước thép để triển khai xây dựng phần thân công trình (từ mặt sàn tầng 1 trở lên)
- Máy thuỷ bình
+ Công dụng của máy thuỷ bình
● Máy thuỷ bình được sử dụng để làm các nhiệm vụ sau đây
● Lập lưới khống chế độ cao cho thi công xây dựng công trình
● Triển khai các bản vẽ thiết kế ra hiện trường về độ cao
● Truyền độ cao từ mặt bằng cơ sở lên các tầng
● Kiểm tra độ phẳng và độ dày của sàn
● Kiểm tra độ võng của dầm
● Đo đạc quan trắc độ lún của công trình
● Một số máy thuỷ bình thông dụng hiện nay
- Thiết bị để truyền toạ độ lên các tầng
a. Dụng cụ chiếu đứng ZL
* Ưu điểm
– Hiểu nhanh, thiết bị không đắt tiền lắm
– Đơn giản
– Độ chính xác tốt
* Nhược điểm
– Phải để lỗ thủng trên sàn tại các vị trí cố định
– Diện tích hữu ích của các lỗ giảm rất nhanh theo chiều cao của toà nhà
– Tổ chức bảo vệ khi đo khá phức tạp
– Trong trường hợp không có máy chiếu chuyên dùng có thể sử dụng máy toàn đạc điện tử hoặc máy kinh vĩ điển tử kết hợp với kính ngắm vuông góc để chiếu. Kết quả sử dụng các thiết bị nói trên trên công trường xây dung Trung tâm điều hành Viễn thông di động phía Nam (14 tầng), Trung tâm lưu trữ Hà Nội (17 tầng), khu đô thị mới Trung Hoà-Nhân Chính (17-18 tầng) do Viện Khoa học Công nghệ Xây dựng thực hiện cho kết quả rất tốt. Trên các công trình này tại mặt sàn cuối cùng chúng tôi sử dụng công nghệ GPS để tuyền toạ độ lên và so sánh với kết quả truyên bằng máy toàn đạc điện tử LEICA-TC 600 kết hợp với kính ngắm vuông góc cho sai lệch lớn nhât < 4mm.
Máy Toàn Đạc điện tử chính hãng tại hà nội
b. Hệ thống định vị GPS
* Ưu điểm
– Độ chính xác ổn định không phụ thuộc vào chiều cao của toà nhà
– Kết qủa chiếu ở các tầng độc lập với nhau
– Tổ chức truyền toạ độ dơn giản hơn
– Không phải cắt thép để lõ ở các tầng
* Nhược điểm
– Thiết bị đặc chủng đắt tiền
– Cán bộ kỹ thuật phải được đào tạo ở trình độ cao
– Giá thành đắt
Một số kiến nghị với các cơ quan chức năng
Cục Giám định nhà nước về chất lượng công trình cần có văn bản yêu các chủ đầu tư thực hiện nghiêm chỉnh các điều khoản qui định trong các tiêu chuẩn xây dựng. Cần kết hợp với các cơ quan chức năng khác của Bộ nhanh chóng ban hành các văn bản pháp qui còn thiếu như qui chuẩn xây dựng nhà cao tầng, đơn giá định mức các công tác Trắc địa cho xây dựng nhà cao tầng để tạo điều kiện thuận lợi cho việc kiểm tra nghiệm thu và lập đơn giá, dự toán.
Cần qui định rõ việc quan trắc độ lún và độ nghiêng của nhà cao tầng là bắt buộc, trong đó việc quan trắc độ lún đối với nhà cao tầng phải được thực hiện ít nhất là 16 chu kỳ (5 chu kỳ trong giai đoạn thi công và 12 chu kỳ trong năm đầu tiên khi đưa công trình vào khai thác sử dụng). Việc kiểm tra độ nghiêng của nhà cao tầng phải được thực hiện trong giai đoạn xây thô ít nhất 2-3 tầng 1 lần.
Cục Giám định nên có một đội ngũ cán bộ chuyên môn am hiểu về trắc địa để giúp cục đánh giá, nhận xét chất lượng của các kết quả quan trắc độ lún, độ nghiêng chất lượng đo đạc kiểm tra kích thước hình học.
Các Ban Quản lý dự án nhất là các dự án lớn cần có một đội ngũ cán bộ trắc địa mạnh để giúp việc cho Ban quản lý trong việc quy hoạch và quản lý mặt bằng tránh các sai sót đáng tiếc có thể xảy ra.
Tham khảo: Địa chỉ mua máy toàn đạc máy thủy bình laser máy đo khoảng cách laser giá tốt tại Hà Nội
