Trong chương trình Dân hỏi - Bộ trưởng trả lời ngày 6/7, trên Đài Truyền hình Việt Nam, Bộ trưởng Bộ TN&MT Nguyễn Minh Quang đã giải đáp một số thắc mắc của người dân, doanh nghiệp quan tâm trong Luật Đất đai 2013 vừa có hiệu lực vào ngày 1/7 về một số vấn đề như: Thu hồi đất, giá đất, giải phóng mặt bằng, vi phạm trong sử dụng đất….
BTV: Nhiều chủ dự án ở các tỉnh Hưng Yên, Vĩnh Phúc và Long An gửi thư đến chương trình cho biết, hồ sơ xin thuê đất và chuyển mục đích sử dụng đất của họ bị dừng lại nhiều tháng nay để chờ hướng dẫn thực thi Luật Đất đai sửa đổi. Với vai trò là cơ quan tham mưu giúp Chính phủ về quản lý đất đai, đến nay Bộ TN&MT đã triển khai các nhiệm vụ, giải pháp gì để Luật Đất đai 2013 đi vào cuộc sống?
Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang: Luật Đất đai được Quốc hội khóa XIII thông qua tại kỳ họp thứ 6, có hiệu lực từ ngày 01/7/2014. Để chuẩn bị triển khai thi hành Luật đất đai, Bộ đã thực hiện các công việc sau: Trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị về triển khai thi hành Luật Đất đai, trong đó: Giao trách nhiệm cụ thể cho các Bộ, ngành và địa phương chuẩn bị các điều kiện cần thiết để tổ chức tốt việc thi hành Luật Đất đai.
Tổ chức phổ biến pháp luật về đất đai; phối hợp với các cơ quan thông tấn, báo chí để đăng bài viết, làm bản tin, phóng sự tuyên truyền, phổ biến những nội dung đổi mới của Luật Đất đai.
Tập trung xây dựng ban hành kịp thời các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Đất đai (Chính phủ đã ban hành 05 Nghị định, Bộ TN&MT, các Bộ liên quan đang tập trung xây dựng các Thông tư hướng dẫn thi hành các Nghị định. Trong đó, Bộ TN&MT đã ban hành 10 Thông tư).
Yêu cầu UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương rà soát, tập trung chỉ đạo việc thống nhất áp dụng pháp luật để xử lý đối với một số vấn đề về đất đai trong quá trình chuyển tiếp giữa Luật cũ và Luật mới từ ngày 01/7/2014 và ra văn bản quy định 7 nội dung thuộc thẩm quyền của UBND tỉnh, thành phố.
BTV: Một trong những vấn đề được người dân hết sức quan tâm là thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. Có rất nhiều câu hỏi được gửi đến chương trình đề nghị Bộ trưởng cho biết những thay đổi về thu hồi đất, cũng như là đền bù giải phóng mặt bằng được quy định trong Luật. Xin Bộ trưởng có thể cho biết những đổi mới cơ bản nhất được quy định trong Luật về các vấn đề trên?
Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang: Luật Đất đai đã kế thừa các quy định phù hợp với thực tiễn, đồng thời bổ sung nhiều điểm mới quan trọng nhằm bảo đảm hài hòa lợi ích của Nhà nước, người sử dụng đất và nhà đầu tư, giải quyết những tồn tại trong công tác thu hồi đất và bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. Những đổi mới cơ bản nhất được quy định trong luật về vấn đề này cụ thể như:
Luật quy định về những trường hợp Nhà nước phải thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh (Điều 61); phát triển KT-XH vì lợi ích quốc gia, công cộng (Điều 62), theo hướng kiểm soát chặt chẽ và thu hẹp hơn; khắc phục tình trạng thu hồi đất tràn lan trong thời gian qua.
Quy định cụ thể điều kiện được bồi thường về đất, bồi thường chi phí đầu tư vào đất còn lại, bồi thường tài sản gắn liền với đất; hỗ trợ đối với từng đối tượng và từng loại đất cụ thể. Đã tách bạch các khoản bồi thường và các khoản hỗ trợ để đảm bảo công bằng cho các đối tượng bị thu hồi đất. Quan tâm hơn đến sinh kế cho người có đất bị thu hồi.
Việc áp dụng giá đất cụ thể do UBND cấp tỉnh quyết định; quy định vai trò của tư vấn trong xác định giá đất để đảm bảo tính khách quan.
Đặc biệt, Luật quan tâm đến việc tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất như yêu cầu việc lập các khu tái định cư phải bảo đảm tiêu chuẩn, quy chuẩn, phù hợp với điều kiện, phong tục, tập quán của từng vùng, miền trước khi thực hiện việc thu hồi đất. Quy định quyết định thu hồi đất và phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư phải trong cùng một ngày.
Bên cạnh đó, quá trình thu hồi, lập, thực hiện phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư Luật quy định phải có sự tham gia của người có đất bị thu hồi để đảm bảo tính công khai, minh bạch và dân chủ.
BTV: Giá đất là một trong những nội dung mà cử tri và nhân dân hết sức quan tâm. Nhiều hộ dân ở thành phố Hồ Chí Minh phản ánh như sau: Việc UBND quận ra quyết định thu hồi đất vừa xác định giá đất có đảm bảo tính khách quan không? Vì giá đền bù quá thấp so với giá thị trường. Đề nghị Bộ trưởng lý giải kỹ vấn đề này trong Luật đất đai năm 2013?
Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang: Việc UBND quận ra quyết định thu hồi đất, vừa xác định giá đất là không đúng quy trình theo quy định của pháp luật.
Giá đất là một trong các nội dung quan trọng trong chính sách quản lý, sử dụng đất đai. Luật đất đai quy định rõ hơn nguyên tắc ðịnh giá ðất nhằm khắc phục tồn tại của Luật Đất đai năm 2003. Cụ thể, Luật quy định khung giá đất, bảng giá đất được xây dựng định kỳ 05 năm một lần và được điều chỉnh khi thị trường có biến động (tăng 20% trở lên so với giá tối đa, hoặc giảm 20% trở lên so với giá tối thiểu). Quy định cụ thể trường hợp áp dụng bảng giá đất và trường hợp áp dụng giá đất cụ thể; trong đó giá đất tính bồi thường thuộc trường hợp phải xác định giá đất cụ thể.
Giá đất cụ thể vẫn do UBND cấp tỉnh quyết định trên cơ sở bảng giá kết hợp với việc điều tra, thu thập thông tin về thửa đất, giá đất thị trường và thông tin về giá đất trong cơ sở dữ liệu đất đai.
Do đó, việc ra quyết định thu hồi đất chỉ thực hiện sau khi đã xác định giá đất để khắc phục tình trạng nêu trên.
BTV: Nhiều nhà đầu tư lo lắng về cơ hội tiếp cận với đất đai khi Luật quy định thu hẹp các trường hợp thu hồi đất. Một số doanh nghiệp trong lĩnh vực dệt may gửi tới Bộ trưởng câu hỏi như sau: "Nguồn nhân lực của ngành dệt may ở các thành phố lớn hiện đang rất khan hiếm, nhiều doanh nghiệp phải tính đến việc đưa nhà máy về các vùng nông thôn nơi có sẵn nguồn nhân lực. Tuy nhiên, việc đền bù giải phóng mặt bằng lại gặp khó khăn hơn nhiều do Luật quy định chủ đầu tư phải tự thoả thuận với người dân để chuyển quyền sử dụng đất”. Xin Bộ trưởng cho biết ý kiến về vấn đề này?
Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang: Nhà đầu tư hoàn toàn có thể yên tâm về vấn đề này, bởi Luật lần này quy định cơ chế Nhà nước tạo đất sạch để tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất. Nhà đầu tư có thể tham gia đấu giá nên rút ngắn được thời gian thực hiện các thủ tục đất đai.
Bên cạnh đó, luật cũng quy định nhà đầu tư được thực hiện thỏa thuận nhận chuyển nhượng, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất, thuê quyền sử dụng đất của người sử dụng đất và xin chuyển mục đích sử dụng đất để có mặt bằng thực hiện dự án đầu tư.
Thực tế, hiện cả nước có gần 102 nghìn ha đất các khu, cụm công nghiệp mới lấp đầy khoảng 60% và theo quy hoạch đến năm 2020 cả nước sẽ có 200 nghìn ha cần thu hút các nhà đầu tư vào sản xuất kinh doanh. Do vậy, Luật khuyến khích thực hiện đầu tư vào các khu vực mặt bằng sẵn có trong các khu công nghiệp chưa lấp đầy dự án.
BTV: Lãng phí trong các hoạt động đầu tư, lãng phí đất đai đang là vấn đề được cử tri cả nước quan tâm. Rất nhiều câu hỏi của người dân ở các thành phố lớn gửi về chương trình phản ánh về tình trạng nhiều khu đất “vàng” sử dụng đất không đúng mục đích, chậm đưa đất vào sử dụng hoặc để hoang hóa gây lãng phí, ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị, trong khi quỹ đất cho xây dựng bệnh viện, trường học là rất khó khăn. Xin Bộ trưởng cho biết vấn đề này sẽ được giải quyết thế nào và Luật và các văn bản hướng dẫn thi hành?
Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang: Trong thời gian vừa qua các tỉnh, thành phố đã tích cực kiểm tra, rà soát và xử lý đối với các dự án chậm đưa đất vào sử dụng. Hiện đến nay đã xử lý thu hồi gần 20 nghìn ha. Đơn cử, thành phố Hà Nội đã thu hồi 820ha, trong đó có nhiều khu đất vàng ở 53 Lê Đại Hành (Hai Bà Trưng), khu nhà ở để bán của Công ty Đầu tư xây dựng Gia Lâm (Quảng An, quận Tây Hồ); khu đất ở số 35 Điện Biên Phủ (Ba Đình); TP.Hồ Chí Minh đã thu hồi 209 dự án với diện tích 2.350ha; Vĩnh Phúc 240ha; Thanh Hoá 345ha....
Tuy nhiên, kết quả này còn khiêm tốn so với thực tế do một số địa phương còn thiếu kiên quyết trong việc thu hồi đất vì lo ngại ảnh hưởng đến việc thu hút đầu tư của địa phương và do khó khăn, vướng mắc trong việc xác định, xử lý giá trị đã đầu tư trên đất. Do đó, để giải quyết tình trạng trên, Luật Đất đai 2013 đã có chế tài mạnh buộc nhà đầu tư phải tính toán kỹ khi xin giao đất, cho thuê đất, cụ thể: Cho phép nhà đầu tư chậm tiến độ hơn so với quy định hiện hành 24 tháng và chủ đầu tư phải nộp một khoản tiền tương ứng với tiền sử dụng đất, tiền thuê đất trong thời hạn đó; Nếu hết 24 tháng cho phép chậm tiến độ này mà vẫn chưa đưa đất vào sử dụng thì Nhà nước thu hồi đất mà không bồi thường về đất, tài sản gắn liền với đất.
Đồng thời, luật cũng quy định để ngăn ngừa phát sinh mới các trường hợp dự án chậm triển khai, để lãng phí đất đai như: Việc giao thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất phải căn cứ vào kế hoạch sử dụng đất hàng năm để đảm bảo phù hợp với khả năng đầu tư và huy động nguồn lực của địa phương.
Quy định điều kiện để được giao đất, cho thuê đất, cụ thể yêu cầu chủ đầu tư: Phải có năng lực tài chính để đảm bảo việc sử dụng đất theo tiến độ ghi trong dự án đầu tư; Phải ký quỹ theo quy định của pháp luật về đầu tư; Không vi phạm các quy định của pháp luật đất đai đối với trường hợp đang sử dụng đất do Nhà nước giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư khác.
Bên cạnh đó, trong thời gian tới Bộ sẽ tiếp tục thanh tra, kiểm tra đồng thời chỉ đạo UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tích cực và quyết liệt hơn trong việc xử lý đối với các trường hợp vi phạm.
Nguồn http://www.monre.gov.vn
.jpg)
